Werkt u met ICT-contracten, dan krijgt u automatisch te maken met het ICT Recht. Dit rechtsgebied is een breed rechtsgebied en beslaat naast onder meer privacy en intellectueel eigendom zelfs strafrecht. Opvallend is niet alleen de omvang van dit rechtsgebied, maar zeker ook de dynamiek. Met continu nieuwe wet- en regelgeving, nieuwe technologieën en rechtspraak met grote impact. ICT Recht: een eerste verkenning…

ICT Recht anno nu

ICT is een gegeven in ons leven. We kunnen niet meer zonder technologie. Zowel zakelijk als privé.

Bedrijven en instanties zijn in grote mate afhankelijk van ICT. Downtime kan tegenwoordig ernstige financiële consequenties en imagoschade opleveren. Dat was nog niet zo lang geleden ondenkbaar.

Die afhankelijkheid heeft er ook toe geleid dat er in korte tijd een heel rechtsgebied rondom ICT is ontstaan. De opkomst van ICT heeft namelijk geleid tot tal van juridische vraagstukken, die veelal nieuw waren voor de rechtspraak. De wetgeving ontwikkelt zich immers niet even snel als de IT.

Zaken rond cloud computing, big data, internet of things, cybercrime en privacyschendingen zijn aan de orde van de dag. Tegelijkertijd zien we steeds nieuwe (Europese) wet- en regelgeving ontstaan, met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) als meest impactvolle voorbeeld daarvan

Tijd om nader in dit rechtsgebied te duiken. We bespreken de belangrijkste onderwerpen die binnen het ICT Recht vallen. Sommigen zijn volledig verweven met ICT, zoals privacyrecht. Andere rechtsgebieden, zoals strafrecht, zijn noodzakelijkerwijs betrokken geraakt. Bijvoorbeeld door de opkomst van cybercrime.

Software: een onlosmakelijk onderdeel van ICT Recht

Software is van groot belang in ICT en heeft tot veel juridische vraagstukken geleid. We spreken dan ook wel van softwarerecht. Wat valt er zoal onder softwarerecht?

Denk aan:

licentiecontracten en -voorwaarden;
octrooirecht (patent) op software;
auteursrechtelijke bescherming van software en de overdracht van de rechten;
software escrow contracten; en
de juridische kwalificatie en contractuele vormgeving van Software-as-a-Service (SaaS).

Het recht verbonden met het internet

Het internet: we kunnen niet zonder. We hebben de connectie en het wereldwijde netwerk nodig. Voor ons werk en binnen ons privéleven. Niet voor niets is er een speciaal rechtsgebied ontstaan; het internetrecht.

Een rechtsgebied dat continu in beweging is en waarbinnen zaken behandeld worden als:

De rechten van consumenten bij online shoppen;
Privacy & het gebruik van social media;
Inbreuk op en het kapen van domeinnamen;
Aansprakelijkheid voor user generated contect (UGS) en Notice and Take Down-verplichtingen; en
De inzet van big data-toepassingen op via internet gegeneerde gegevens.

In de cloud zegeviert het recht

Ook cloud computing is inmiddels een opzichzelfstaand gebied binnen het ICT-recht.. Het cloudrecht was een onvermijdelijk gegeven door de razendsnelle opkomst van Software as Service (SaaS), Platform as a Service (PaaS) en Infrastructure as a Service (IaaS).

Cloud computing heeft onze manier van denken en werken met data enorm veranderd. We besteden onze activiteiten steeds meer uit en nemen daarbij de nodige risico’s. Cloudrecht bevat onder meer:

de wijze van beveiliging en bescherming van persoonsgegevens;
de manier waarop contracten voor cloudoplossingen dienen te worden opgesteld;
beslaglegging in de cloud; en
het opstellen van SLA’s specifiek voor clouddoeleinden.

Intellectuele eigendomsrechten

Van wie is deze data, tekst, software, game, merk, model etc. etc.? Deze vraag staat centraal in het intellectueel eigendomsrecht. In de ICT een onnoemelijk belangrijke vraag. Daarom is dit rechtsgebied onlosmakelijk met de ICT verbonden. Het bevat onder meer:

de bescherming van data via de Databankenwet;
de bescherming van bedrijfsgeheimen;
inbreuk op merkenrecht;
de bescherming van software onder het auteursrecht.

Het recht op privacy

Privacy stond lange tijd niet in de schijnwerpers. De opkomst van IT-oplossingen en het internet hebben hier drastisch verandering in gebracht. Steeds meer wetten en regels worden ontworpen met als doel de persoonsgegevens te beschermen. Hieronder een greep uit de belangrijkste wet- en regelgeving ter bescherming van de privacy.

De AVG is sinds mei 2018 van kracht en heeft onze hele kijk (en vooral die van organisaties) op privacy veranderd.
De Meldplicht Datalekken verplicht organisaties om een lek van persoonsgegevens te melden aan de Autoriteit Persoonsgegevens.
Het verbod om persoonsgegevens buiten de EU door te geven zonder passende waarborgen.
De E-privacy Verordening die nog altijd in de maak is en de bescherming van privacy en persoonsgegevens regelt op het gebied van elektronische communicatie.

Het strafrecht: van malware tot identiteitsfraude

Nieuwe vormen van technologie zorgen ook voor nieuwe vormen van criminaliteit. Iedere nieuwe technologische ontwikkeling leidt tot nieuwe vraagstukken binnen strafzaken. Online criminaliteit vraagt in de meeste gevallen om specifieke wetgeving. Daarbij valt te denken aan de volgende strafbare feiten en regelgeving:

hacking, phishing en malware, die tevens zorgen voor steeds meer datalekken;
de Wet Computercriminaliteit versterkt de opsporing en vervolging van online criminaliteit;
identiteitsfraude op internet;
illegale distributie van zaken die door het intellectueel eigendomsrecht worden beschermd.

Geschilbeslechting in de ICT

In principe worden geschillen beslecht door de rechterlijke macht. De ICT blijkt in de praktijk echter dusdanig complex dat er inmiddels vele alternatieve manieren van geschilbeslechting zijn ontstaan. ICT-specifiek zijn onder meer:

arbitrage bij de Stichting Geschillen Oplossing Automatisering (SGOA);
mediation of bindend advies procedures bij SGOA;
Stichting Internet Domeinregistratie Nederland Procedures behandelt geschillen inzake .nl-domeinnamen;
beslechting van domeinnaamgeschillen op basis van de Uniform Domain Name Dispute Resolution Policy.

ICT Recht: blijvend in beweging

Hierboven treft u een groot aantal onderwerpen die het rechtsgebied ICT Recht beslaan. Deze rechtsvorm is en blijft in beweging. Denk aan de Platform-2-Business Verordening die in de zomer 2020 van kracht is gegaan en grote impact heeft op de wijze waarop online platforms omgaan met hun zakelijke gebruikers.

Ook komt er nieuwe wetgeving aan op het gebied van Internet of Things (IoT) en zijn we nog altijd in afwachting van de E-privacy Verordening.

Kortom, dit rechtsgebied staat nooit stil!

Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in ICT Recht?

Abonneert u zich dan op de maandelijkse nieuwsbrief van ICT-advocatenkantoor Legalz.

ICT Recht: een verkenning van een zeer dynamisch rechtsgebied